Κριτήρια Αξιολόγησης Επαγγελματικής Δραστηριότητας

“Θέλω και με συμφέρει να ασχοληθώ με αυτό;”

Με αυτό το άρθρο θέλω να μοιραστώ μαζί με τον αναγνώστη τη γνώση που έχω αποκομίσει από την επαγγελματική εμπειρία 35 περίπου ετών.

Themos2Η σωστή επιλογή μίας επαγγελματικής δραστηριότητας είναι πολύ σημαντική για το μέλλον μας

Έχω διαπιστώσει ότι ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουμε αυτά με τα οποία θα ασχοληθούμε επαγγελματικά είναι κατά κανόνα ατελής. Με άλλα λόγια, οι λόγοι για τους οποίους ξεκινάμε κάτι δεν είναι πάντα οι πιο σωστοί. Δεν το έχουμε σκεφτεί αρεκτά καλά πριν το ξεκινήσουμε. Αυτό ισχύει τόσο για μεμονωμένα άτομα που θέλουν να προσανατολιστούν επαγγελματικά όσο και για ολόκληρες εταιρείες που καλούνται να αποφασίσουν αν θα ασχοληθούν ή όχι με μία δραστηριότητα. Μία λανθασμένη επιλογή μπορεί να έχει πολύ άσχημες οικονομικές και ψυχολογικές συνέπειες, τόσο για τα μεμονωμένα άτομα όσο και για τις εταιρείες. Μπορεί, μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις να καταδικάσει το άτομο ή την εταιρεία σε ένα μέλλον πολύ δύσκολο και γεμάτο στεναχώρια.

Ποτέ δεν είναι αργά για να αναθεωρήσουμε μία παλιά επιλογή μας

Επίσης, έχω διαπιστώσει ότι τόσο τα μεμονωμένα άτομα όσο και οι εταιρείες έχουν την τάση να προσκολλώνται στις παλιές επιλογές τους, ακόμα και αν δεν τους “βγήκαν”. Χρειάζεται ευελιξία. Χρειάζεται να είμαστε έτοιμοι να θυσιάζουμε αυτό το οποίο έχουμε συνηθίσει και “αγαπήσει”, για χάρη ενός καλού και ευήμερου μέλλοντος, όταν βλέπουμε ότι αυτό που έχουμε επιλέξει δεν προχωράει. Χρειάζεται μερικές φορές να θυσιάσουμε τις ατελείωτες ώρες εργασίες που βάλαμε στη μελέτη, στη σπουδή και στο όλο κτίσιμο μίας δραστηριότητας, αν αυτή δεν αποδίδει οικονομικά. Είναι θέμα αυτοεκτίμησης και φροντίδας προς τον εαυτό. Το αξίζουμε. Αμέτρητες ανθρώπινες ζωές έχουν βουτηχτεί στη δυστυχία από τέτοιου είδους εμμονές, αυτό ας το θυμόμαστε συχνά.

Αφιερώστε χρόνο και σκέψη στη μελέτη των κριτηρίων για μια σωστή επιλογή, χωρίς βιασύνη

Γι’ αυτό, η παρόρμηση δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος. Χρειάζεται μελέτη το πράγμα. Αυτό εδώ το άρθρο ασχολείται ακριβώς με αυτό το θέμα: το πώς μπορεί να γίνει αυτή η μελέτη, ποια είναι μία καλή και απλή μέθοδος για να μελετήσει κάποιος σε βάθος όλες τις παραμέτρους, πριν πάρει μία απόφαση ζωής ή, έστω, ετών. Ο χρόνος που θα αφιερώσει αξίζει τον κόπο. Χρειάζεται υπομονή, χρειάζεται ησυχία, για την καταγραφή σκέψεων, ιδεών, παραμέτρων, κριτηρίων επιλογής. Χρειάζεται πολλές μοναχικές ώρες. Χρειάζεται απερίσπαστη ενασχόληση με την εργασία που λέγεται “μελέτη των κριτηρίων επιλογής μίας νέας επαγγελματικής δραστηριότητας”. Αυτός ο χρόνος και αυτή η απασχόληση θα είναι μία επένδυση ζωής. Χρειάζεται να γίνει. Αλλιώς, μάλλον δεν αγαπάμε αρκετά τον εαυτό μας και την οικογένειά μας ή και τους συνεργάτες που εξαρτώνται από εμάς, αν δεν αφιερώσουμε χρόνο και φαιά ουσία για να κάνουμε αυτή τη μελέτη. Τους βάζουμε σε περιπέτειες εξαιτίας της βιασύνης μας να πάρουμε μία απόφαση. Είναι ψυχολογικό το ζήτημα. Χρειάζεται να θυσιάσουμε τη βιασύνη μας. Χρειάζεται να θυσιάσουμε την ανάγκη μας να πιστέψουμε ότι μέσα σε μία ιδέα βρήκαμε τη λύση για τη ζωή μας. Χρειάζεται αυτοσυγκράτηση και επιστημονικό, αντικειμενικό τρόπο προσέγγισης του ζητήματος.

Κριτήρια σύγκρισης μεταξύ πολλών διαφορετικών επιλογών επαγγελματικής δραστηριότητας

Σε αυτό το άρθρο ο τρόπος αξιολόγησης μίας πιθανής δραστηριότητας παρουσιάζεται μεθοδικά. Θα δούμε πώς με μία συγκεκριμένη μέθοδο αξιολόγησης μπορούμε να συγκρίνουμε πολλές διαφορετικές εναλλακτικές, με βάση διάφορα κριτήρια επιλογής. Δεν είναι όλα τα κριτήρια το ίδιο σημαντικά. Θα δούμε πώς μπορούμε, με έναν απλό τρόπο, να τα συμπεριλάβουμε όλα τα κριτήρια στη μελέτη μας, λαμβάνοντας όμως υπόψη μας απαραίτητα και το εξής: ποια κριτήρια είναι πιο σημαντικά και ποια είναι λιγότερα σημαντικά για την τελική αξιολόγηση. Θα μάθουμε να βαθμολογούμε την κάθε εναλλακτική λύση αντικειμενικά, έχοντας λάβει όλες τις παραμέτρους υπόψη μας, στο βαθμό που η κάθε παράμετρος είναι σημαντική ή όχι. Έτσι, θα μπορούμε να είμαστε ήσυχοι ότι η τελική επιλογή μας θα είναι αντικειμενικά η βέλτιστη δυνατή, επειδή θα είναι προϊόν συστηματικής μελέτης και όχι αποτέλεσμα μίας ενδεχομένως αυτοκαταστροφικής παρόρμησης.

Δύο ομάδες κριτηρίων επιλογής επαγγελματικής δραστηριότητας: “τι θέλω” και “τι με συμφέρει”

Τα κριτήρια επιλογής μίας επαγγελματικής δραστηριότητας για ένα άτομο ή για μία εταιρεία κινούνται όλα ανεξαιρέτως σε έναν από αυτούς τους δύο βασικούς άξονες. Και οι δύο είναι σημαντικοί. Αν κάτι με συμφέρει οικονομικά, αλλά δεν θέλω να ασχολούμαι με αυτό, τότε δεν θα είμαι ευτυχισμένος, ούτε και θα το κάνω αρκετά καλά ώστε να αποδώσει πράγματι οικονομικά όπως προσδοκούσα. Από την άλλη, αν κάτι το θέλω πολύ, αλλά δεν υπάρχει κανείς που να ενδιαφέρεται να αγοράσει την υπηρεσία που παρέχω ή το προϊόν που παράγω, τότε μπορεί ακόμα και να το μισήσω αυτό που αρχικά αγαπούσα, επειδή εξαιτίας του θα έχω καταστραφεί οικονομικά. Άρα, ας μη θυσιάζουμε το ένα για χάρη του άλλου. Πολλοί το έχουν κάνει αυτό το λάθος, και δεν είχαν καλή πορεία στη ζωή τους, εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις.

Τα κριτήρια για το αν θέλω πραγματικά μία δραστηριότητα

Μιλάμε τώρα για την πρώτη ομάδα κριτηρίων από αυτές που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο. Δεν είναι τόσο απλό όσο συχνά νομίζουμε το να συνειδητοποιήσουμε αν πραγματικά θέλουμε να κάνουμε κάτι, αν πραγματικά μας αρέσει να το κάνουμε. Κριτήρια όπως “να εισπράξω τον θαυμασμό των άλλων” ή “αυτό είναι κάτι που το ήθελα από μικρός να το κάνω” ή “αυτό έκανε και ο πατέρας μου ή η μητέρα μου” ή “μου αρέσει να εργάζομαι μόνος μου” ή “μου αρέσει να βλέπω πολύ κόσμο” ή “μου αρέσει να με θαυμάζουν άτομα του άλλου φύλου γι’ αυτό που κάνω” ή “το έκανε και ο τάδε, άρα γιατί να μην μπορώ να το κάνω κι εγώ” και πολλές άλλες παγιωμένες μέσα στο νου μας ιδέες διαφόρων ειδών μπορούν να μας παραπλανήσουν και να νομίζουμε ότι κάτι το θέλουμε και μας αρέσει, το οποίο μετά στην πράξη μπορεί να δούμε ότι δεν μας αρέσει και τόσο όσο νομίζαμε. Γι’ αυτό, λοιπόν, πιθανόν να χρειάζονται μεν και αυτά τα κριτήρια που μόλις τώρα αναφέραμε, όμως χρειάζονται και μερικά άλλα, που θα πρέπει να ληφθούν πολύ περισσότερο υπόψη κατά την τελική αξιολόγηση. Χρειάζεται να κλείσουμε τα μάτια μας και να οραματιστούμε τον εαυτό μας σε διάφορες στιγμές αυτής της απασχόλησης που εξετάζουμε. Να νιώσουμε πώς θα νιώθουμε κάνοντας διάφορα πράγματα που θα χρειάζεται να γίνουν, μιλώντας με επαγγελματικούς συνεργάτες για διάφορα θέματα της εργασίας μας, κινούμενοι σε διάφορους χώρους που θα χρειάζεται να πηγαίνουμε και απασχολώντας το νου μας με διάφορα θέματα για το προχώρημα των υποθέσεών μας. Αυτό, το πώς θα νιώθουμε μέσα σε όλα αυτά, είναι ένα σημαντικό κριτήριο για το αν μας αρέσει και θέλουμε μία δραστηριότητα ή όχι. Μπορεί, δηλαδή, μία δραστηριότητα να μας αρέσει από πρώτη άποψη, όμως αν δούμε τι άλλες ενασχολήσεις φέρνει αναπόφευκτα μαζί της, ίσως πούμε “άσε καλύτερα, ας κάνω κάτι άλλο”. Θα δούμε πιο κάτω με ποια απλή μέθοδο μπορούμε να λάβουμε σε μεγάλο βαθμό υπόψη μας τα κριτήρια που είναι όντως σημαντικά και να λάβουμε λιγότερο υπόψη μας τα κριτήρια που δεν είναι και τόσο σημαντικά για τη λήψη της τελικής απόφασής μας.

Τα κριτήρια για το αν με συμφέρει πραγματικά μία δραστηριότητα

Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα κριτηρίων που αναφέραμε πιο πάνω. Εδώ τα πράγματα είναι συνήθως πιο περίπλοκα. Ενώ στην πρώτη ομάδα χρειάζεται απλά μία ενδοσκόπηση και ένας εσωτερικός διάλογος για να ακούσουμε από τον εαυτό μας την αλήθεια σχετικά με τα πραγματικά κίνητρα που τείνουν να μας οδηγήσουν σε μία επιλογή, εδώ στη δεύτερη ομάδα αυτό που χρειάζεται είναι η καταγραφή πολλών διαφορετικών παραμέτρων, που όλες έχουν άμεσα ή έμμεσα οικονομικό αντίκτυπο. Δείτε, για παράδειγμα, τη σελίδα Αναζήτηση Νέων Ειδών στην οποία παρουσιάζονται αναλυτικά τα κριτήρια επιλογής για την ενσωμάτωση και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών ιδεών από την εταιρεία Smart Technical Solutions, την οποία έχω δημιουργήσει και την οποία διευθύνω. Δεν είχα από την πρώτη μέρα στη διάθεσή μου αυτό το πολύ καλό εργαλείο αξιολόγησης για την αποφυγή κακοτοπιών. Μέσα από αρκετά λάθη, που μου κόστισαν αρκετά χρόνια από τη ζωή μου, κατέληξα σε αυτά τα κριτήρια, τα οποία είναι τα πιο βασικά για την επιλογή μίας δραστηριότητας, χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλα. Ο καθένας, είτε άτομο είτε εταιρεία, που βρίσκεται μπροστά σε μία επιλογή αν θα ασχοληθεί με ένα αντικείμενο ή όχι, χρειάζεται να καταγράφει σε μία λίστα κριτήρια σαν αυτά που παρουσιάζονται στη σελίδα Αναζήτηση Νέων Ειδών, προσαρμόζοντάς τα, φυσικά, στον δικό του τρόπο σκέψης και στις συνθήκες που ισχύουν για τη δική του δραστηριότητα. Πάντως, αυτή η σελίδα πιστεύω ότι μπορεί να χρησιμεύσει ως “μπούσουλας” για πολλούς, για να πάρουν ιδέες σχετικά με διάφορα κριτήρια που θα ήθελαν να λάβουν υπόψη τους κατά την αξιολόγηση μίας δυνητικής επαγγελματικής δραστηριότητάς τους.

Βαθμολόγηση μίας επαγγελματικής δραστηριότητας βάσει διαφόρων κριτηρίων

Η βαθμολόγηση μπορεί να γίνεται π.χ. από το 0 έως το 10. Στο καθένα από τα κριτήρια που έχουμε καταγράψει βάζουμε έναν βαθμό, που προκύπτει ως απάντηση στο ερώτημα: “σε ποιο βαθμό ικανοποιεί αυτή η δραστηριότητα αυτό το κριτήριο”. Αν κάνουμε το άθροισμα όλων αυτών των βαθμών, θα έχουμε μεν ένα αποτέλεσμα, π.χ. συνολικός βαθμός = 89, όμως αυτό το αποτέλεσμα δεν θα είναι αξιόπιστο, επειδή δεν θα έχουμε λάβει υπόψη το πόσο σημαντικό είναι το κάθε κριτήριο. Δηλαδή, με άλλα λόγια, κάποια ασήμαντα κριτήρια θα επηρεάσουν την τελική βαθμολογία αξιολόγησης στον ίδιο βαθμό όσο και κάποια άλλα κριτήρια που είναι πολύ πιο σημαντικά. Αυτό δεν είναι σωστό. Μπορεί να μας οδηγήσει σε μοιραία παραπλάνηση. Συνεπώς, χρειάζεται ένας τρόπος για να λαμβάνουμε και αυτήν την παράμετρο υπόψη μας, αλλιώς μπορούμε να οδηγηθούμε σε λάθος απόφαση, όταν έχουμε να συγκρίνουμε τις βαθμολογίες διαφόρων δυνητικών δραστηριοτήτων προκειμένου να καταλήξουμε στην βέλτιστη επιλογή. Η επόμενη παράγραφος θα μας δείξει αυτόν τον τρόπο.

Αξιολόγηση της σημαντικότητας του κάθε κριτηρίου επιλογής

Όπως είπαμε, δεν είναι όλα τα κριτήρια αξιολόγησης μίας δραστηριότητας το ίδιο σημαντικά. Είναι πράγματα που μπορούμε να τα θυσιάσουμε και πράγματα που θα είναι καταστροφή αν τα θυσιάσουμε. Καμία επαγγελματική δραστηριότητα δεν μπορεί να ικανοποιεί στον μέγιστο βαθμό όλα τα κριτήρια που έχουμε καταγράψει. Εδώ θυμίζουμε ότι τα κριτήρια είναι δύο ειδών: πρώτον, αν θέλουμε και, δεύτερον, αν μας συμφέρει να ασχοληθούμε με κάτι για τα επόμενα χρόνια της ζωής μας (είτε εμείς είτε η εταιρεία μας, το ίδιο κάνει). Δεν θα βρείτε καμία δραστηριότητα που να σας αφήνει απόλυτα ικανοποιημένους ως προς όλα τα κριτήρια. Όλες οι επιλογές έχουν τα υπέρ και τα κατά τους. Μένει, λοιπόν, να αξιολογήσουμε το πόσο σημαντικό είναι το κάθε κριτήριο επιλογής, ώστε να τα λάβουμε μεν όλα τα κριτήρια υπόψη μας, αλλά όχι με την ίδια βαρύτητα το καθένα. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Έστω ότι έχουμε καταγράψει τα πιο κάτω Κριτήρια Αξιολόγησης Επαγγελματικής Δραστηριότητας (ΚΑΕΔ), που άλλα από αυτά αφορούν το “θέλω” και άλλα αφορούν το “συμφέρει”. Δίπλα στο κάθε ΚΑΕΔ βλέπετε τη βαθμολογία από 0 έως 10 που έχουμε δώσει στη συγκεκριμένη δραστηριότητα ως προς το κάθε κριτήριο:

Κριτήρια που αφορούν το “θέλω”:
ΚΑΕΔ1 = 4
ΚΑΕΔ2 = 7
ΚΑΕΔ3 = 4
ΚΑΕΔ4 = 9
ΚΑΕΔ5 = 8
Κριτήρια που αφορούν το “με συμφέρει”:
ΚΑΕΔ6 = 5
ΚΑΕΔ7 = 2
ΚΑΕΔ8 = 6
ΚΑΕΔ9 = 3
ΚΑΕΔ10 = 9
ΚΑΕΔ11 = 6
ΚΑΕΔ12 = 8

Τώρα θα πολλαπλασιάσουμε τον καθέναν από τους πιο πάνω αριθμούς επί τον βαθμό σημαντικότητας του κάθε κριτηρίου, που τα έχουμε αξιολογήσει από το 1 έως το 10:

Κριτήρια που αφορούν το “θέλω”:
ΚΑΕΔ1 = 4 x 3 = 12
ΚΑΕΔ2 = 7 x 8 = 56
ΚΑΕΔ3 = 4 x 5 = 20
ΚΑΕΔ4 = 9 x 7 = 63
ΚΑΕΔ5 = 8 x 2 = 16
Κριτήρια που αφορούν το “με συμφέρει”:
ΚΑΕΔ6 = 5 x 10 = 50
ΚΑΕΔ7 = 2 x 5 = 10
ΚΑΕΔ8 = 6 x 4 = 24
ΚΑΕΔ9 = 3 x 7 = 21
ΚΑΕΔ10 = 9 x 6 = 54
ΚΑΕΔ11 = 6 x 6 = 36
ΚΑΕΔ12 = 8 x 8 = 64

Το άθροισμα των πιο πάνω γινομένων είναι: 426. Αυτή είναι η τελική και αντικειμενική αξιολόγηση για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Δεν είναι ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από 426 ως επιλογή. Ο αριθμός 426 προέκυψε από τη βαθιά μελέτη που κάνατε, άρα αντικατοπτρίζει την αλήθεια. Εμπιστευθείτε τον.

Συγκριτική αξιολόγηση διαφόρων επαγγελματικών δραστηριοτήτων για την επιλογή της βέλτιστης

Ακολουθώντας την πιο πάνω διαδικασία βήμα-βήμα για όλες τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε μπροστά μας (αυτό, φυσικά, προϋποθέτει να τις έχουμε εντοπίσει όλες, με ανοιχτά μάτια και με ανοιχτό μυαλό, και αυτό είναι μία άλλη μεγάλη συζήτηση), θα καταλήξουμε σε ένα άθροισμα για την καθεμιά από αυτές. Όποια δίνει το μεγαλύτερο άθροισμα, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι πραγματικά αυτήν θέλουμε και αυτή μας συμφέρει να ακολουθήσουμε. Θα εκπλαγείτε πόσο διαφορετικά θα είναι τα αποτελέσματα από την αρχική εντύπωση που είχατε όσον αφορά το τι θέλετε και με τις σας συμφέρει να ασχοληθείτε! Αξίζει, άρα, να μπείτε σε όλη αυτή τη διαδικασία που σας περιέγραψα πιο πάνω. Πρόκειται για αποφάσεις ζωής, πρόκειται για το μέλλον σας ως άτομο και ως οικογένεια, ή ως εταιρεία, αν έχετε μία εταιρεία δική σας ή αν είστε ένα από τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη που παίρνουν τις αποφάσεις σε μία μεγάλη εταιρεία. Είτε έτσι είτε αλλιώς, διακυβεύεται το μέλλον σας σε προσωπικό και σε ομαδικό επίπεδο, κάθε φορά που βρίσκεστε μπροστά σε τέτοιες επιλογές. Αυτές είναι στιγμές υψηλής ευθύνης, εδώ δεν χωράει βιασύνη και προχειρότητα. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο που περιέγραψα πιο πάνω θα γλιτώσετε τους εαυτούς σας και όλους όσους εξαρτώνται από εσάς (εργαζόμενους, οικογένεια κ.ά.) από κακοτοπιές και δυσάρεστες περιπέτειες. Σας εύχομαι, λοιπόν, καλή μελέτη των δικών σας κριτηρίων αξιολόγησης και καλή επιτυχία στις τελικές επιλογές σας!

Θεμιστοκλής Λυκιαρδόπουλος
επιχειρηματίας, συγγραφέας, εκδότης

Μοιράσου το στα social media