Τα Τρία Έψιλον των Ολοκληρωμένων Σχέσεων
Επιβράβευση, Ευγνωμοσύνη, Εμπιστοσύνη
Μπορούμε να είμαστε συνειδητοί στις σχέσεις μας με τους άλλους, όπως επίσης και στη σχέση μας με τον εαυτό μας. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε ικανοί να επιλέγουμε συνειδητά το είδος της σχέσης που θέλουμε να έχουμε με τους άλλους και με τον εαυτό μας και να το καλλιεργούμε συστηματικά. Επίσης, σημαίνει ότι μπορούμε να αποφασίσουμε ότι δεν θα δίνουμε σημασία στην όποια εσωτερική παρόρμηση, η οποία οφείλεται σε παλιά βιώματα και πεποιθήσεις μας και τείνει να μας απομακρύνει από την ιδεατή κατάσταση, που είναι οι αρμονικές σχέσεις και το αίσθημα ικανοποίησης στους γύρω μας και στον εαυτό μας.
Οι απόψεις που θα παρουσιαστούν πιο κάτω αφορούν όλων των ειδών τις σχέσεις:
- με τον εαυτό μας
- με τον ερωτικό σύντροφό μας
- με τα παιδιά μας
- με τους γονείς μας
- με τα αδέλφια μας
- με τους κοντινούς συγγενείς μας
- με τους φίλους μας
- με τους συναδέλφους μας
- με τους υφισταμένους μας
- με τον προϊστάμενό μας
- με τους πελάτες μας
- με τους προμηθευτές μας
- με τους συνεργάτες μας
- με οποιονδήποτε άλλο επικοινωνούμε και συνδιαλεγόμαστε
1. Επιβράβευση
Ξεχνάμε να επιβραβεύουμε τους άλλους. Ξεχνάμε να επιβραβεύουμε και τον εαυτό μας. Είναι ωραίο πράγμα να λέμε στους άλλους και στον εαυτό μας: “μπράβο”, “συγχαρητήρια”, “είσαι πολύ ικανός, έξυπνος, εφευρετικός”, “έχεις μεγάλη καρδιά”, “με συγκινεί η αφοσίωσή σου και το ενδιαφέρον σου για τους άλλους”, “είσαι δυναμικός, ευέλικτος και αποφασιστικός” και άλλες τέτοιες κουβέντες αναγνώρισης και επιβράβευσης. Δεν είναι περιττό, όπως πολλοί νομίζουν. Από συναισθηματική άποψη είναι πολύ σημαντικό. Ναι, θα επισημάνουμε στον άλλο – και στον εαυτό μας – τα λάθη και τις παραλείψεις του, όμως είναι πολύ σημαντικό πρώτα να τον έχουμε επιβραβεύσει. Το έχει ανάγκη, για να συνεχίσει με ακόμα μεγαλύτερο ζήλο το έργο του, όποιο κι αν είναι αυτό. Έχει δώσει την ψυχή του σε αυτό που έκανε. Το θέλει να ακούσει ένα μπράβο. Το θέλει να λαμβάνει την αναγνώριση για την καλή του πρόθεση, για την ικανότητά του, για την αφοσίωσή του, την επιμονή του, την αγωνιστικότητά του και για όλα τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα του. Όπως ακριβώς ένα μικρό παιδί. Όλοι μας είμαστε και μικρά παιδιά, κι ας είμαστε ενήλικες. Ας σεβαστούμε αυτές τις παιδικές ανάγκες του εαυτού μας και των άλλων και ας τις υπηρετήσουμε.
2. Ευγνωμοσύνη
Επίσης, συχνά ξεχνάμε να λέμε “ευχαριστώ”. Και δεν είναι μόνο το “ευχαριστώ” που θα πούμε, είναι και η ευγνωμοσύνη που μπορούμε να νιώθουμε για τον άλλο, καθώς επίσης και για τον εαυτό μας. Τα γεμάτα ευγνωμοσύνη μάτια μας τον συγκινούν τον άλλο πολύ περισσότερο από τη λέξη “ευχαριστώ” και του δίνουν έμπνευση και κίνητρο να κάνει όλο και περισσότερα για το κοινό καλό μας. Η ευγνωμοσύνη είναι κάτι που καλλιεργείται, αρκεί να σκεφτούμε τι μας προσφέρει ο άλλος – ή και ο ίδιος ο εαυτός μας πολλές φορές – με τη δράση του ή και με την απλή παρουσία του. Μερικά παραδείγματα του τι μας προσφέρει κάποιος – ή ο εαυτός μας – είναι τα εξής:
– αίσθημα ασφάλειας και συντροφικότητας, συνοδοιπορίας προς έναν κοινό στόχο
– υλικές εξυπηρετήσεις, απολαύσεις των αισθήσεων και οικονομικές απολαβές,
– εξοικονόμηση χρόνου, ώστε να μπορούμε να ασχολούμαστε με εκείνα που πραγματικά θέλουμε στη ζωή μας
– γνώση, μεγαλύτερη συνειδητότητα, άνοιγμα του μυαλού μας, εσωτερική διεύρυνση προς νέους τρόπους σκέψης
– συναισθηματική στήριξη σε δύσκολες περιόδους της ζωής μας, διαβεβαίωση ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε
– αναγνώριση, επιβράβευση, ικανοποίηση ότι καλά τα πάμε, καλά τα καταφέρνουμε, κουράγιο, ενθάρρυνση
3. Εμπιστοσύνη
Τέλος, συχνά αφηνόμαστε σε σκέψεις γεμάτες αμφιβολία και αμφισβήτηση και ξεχνάμε να καλλιεργήσουμε το αίσθημα της εμπιστοσύνης στους άλλους, καθώς επίσης και στον εαυτό μας. “Πιστεύω σε σένα”, “είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρεις”, “σε εμπιστεύομαι απόλυτα, είσαι αγνός άνθρωπος με υψηλά ιδανικά”, “είμαι βέβαιος ότι θα κάνεις τα αδύνατα δυνατά για να καλύψεις αυτήν την ανάγκη”, “εμπιστεύομαι απόλυτα την αποφασιστικότητα και τη μαχητικότητά σου” και άλλες τέτοιες κουβέντες δημιουργούν μία άρρηκτη σχέση εμπιστοσύνης με τους άλλους – και με τον εαυτό μας, επίσης, όταν τις απευθύνουμε προς τον εαυτό μας. Η πίστη κινεί βουνά. Όλοι χρειαζόμαστε κάποιον που να πιστεύει σε εμάς ακράδαντα, και τότε είμαστε ικανοί να μεγαλουργήσουμε. Και όλοι χρειαζόμαστε την πίστη στον εαυτό μας, στην καλή του πρόθεση, στις ικανότητές του, στην αποφασιστικότητά του, για να μην το βάζουμε κάτω μπροστά στις δυσκολίες.
Πώς μπορούμε να καλλιεργούμε αυτά τα τρία μέσα μας
Επειδή οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μάθει επί χρόνια να αγόμαστε και να φερόμαστε από τις αρνητικές σκέψεις που μας κατακλύζουν για τους άλλους και για τον εαυτό μας, χρειάζεται συστηματική και γραπτή εργασία, για να καλλιεργήσουμε μέσα μας την προδιάθεση να επιβραβεύουμε, να ευγνωμονούμε και να εμπιστευόμαστε τους άλλους, και όχι μόνο αυτό: και να τους το λέμε κιόλας. Το ίδιο ισχύει και για τη σχέση μας με τον εαυτό μας: χρειάζεται να καταγράψουμε και για τα τρία “έψιλον” συγκεκριμένα πράγματα για το καθένα, και στη συνέχεια να του τα διαβάσουμε φωναχτά. Συγκεκριμένα, τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους, μπορούμε να καταγράψουμε αναλυτικά τα εξής:
– ποιες ιδιότητες ή πράξεις του θέλουμε να επιβραβεύσουμε
– για ποια ευεργετήματα που μας προσφέρει η δράση του ή η απλή παρουσία του μπορούμε να τον ευγνωμονούμε
– για ποιους λόγους μπορούμε να τον εμπιστευόμαστε απόλυτα και να του αναθέτουμε δύσκολα εγχειρήματα με τη βεβαιότητα ότι θα τα φέρει σε πέρας
Αφού τα καταγράψουμε όλα αυτά αναλυτικά, του τα διαβάζουμε φωναχτά, να τα ακούσει. Είναι βέβαιο ότι θα συγκινηθεί και θα θελήσει να μας αγκαλιάσει, είτε είναι κάποιος άλλος ο ακροατής μας είτε είναι ο ίδιος ο εαυτός μας. Μετά από μία τέτοια ποιοτική επικοινωνία, δεν μπορεί παρά να υπάρχει μόνο αρμονία και δημιουργική χαρά σε αυτή τη σχέση. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να κτίζουμε τις σχέσεις μας συνειδητά και να τους δίνουμε την ποιότητα που εμείς θέλουμε, αφήνοντας έτσι οριστικά πίσω μας τις σχέσεις μεμψιμοιρίας, γκρίνιας, θυμού, απόκρουσης και αντιπάθειας που όλοι έχουμε λίγο-πολύ νιώσει στη ζωή μας και για τους άλλους και για τον ίδιο τον εαυτό μας.
Κάνοντας το ίδιο με όλους τους ανθρώπους με τους οποίους έχουμε κάποιου είδους πιο στενή σχέση και επικοινωνία, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για μία ζωή ευτυχισμένη μέσα σε ένα περιβάλλον θετικό, με ανθρώπους που μας σέβονται, μας εκτιμούν, μας εμπιστεύονται και μας ευγνωμονούν. Αυτό συμβαίνει, επειδή ό,τι δίνουμε αυτό και λαμβάνουμε πίσω. Αυτό είναι το “ευ ζην” που δίδαξε ο Σωκράτης, δεδομένου ότι αυτό το ίδιο όμορφο είδος ποιοτικής και ολοκληρωμένης σχέσης θα το απολαμβάνουμε και στη σχέση μας με τον εαυτό μας. Αυτή είναι η πραγματική ποιότητα ζωής και όχι η επίμονη και αγωνιώδης συσσώρευση υλικών αγαθών, ισχύος και εξασφαλίσεων για το μέλλον, που δεν οδηγεί πουθενά αλλού παρά μόνο στον ανταγωνισμό, τη χωριστικότητα και τη συναισθηματική ένδεια.